Μην αχρηστεύετε τον δάσκαλο - Δάσκαλος είναι ...
Σε ναρκοπέδιο ακροβατεί η νέα σχολική χρονιά που ξεκινά αύριο. Ανοιχτά μέτωπα και στον αντίποδα όνειρα και ελπίδες. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, φαντάζουν υποκριτικά και κροκοδείλια τα όποια δάκρυα για μεταρρυθμίσεις που έμειναν στα συρτάρια, για μέτρα που δεν τόλμησαν να καθιερωθούν, για δημαγωγία και κομματισμό που υπερίσχυσε στον ευαίσθητο αυτό χώρο.
.
Η ουσία είναι τι γίνεται τώρα. Και το τι κάνει όποιος αισθάνεται λειτουργός, υπηρέτης, διάκονος στην τιμή, την ιερότητα των υποχρεώσεων, τη συνεπή προστασία και ανυστερόβουλη ανταπόδοση. Οποιος δάσκαλος, κόντρα στο ρεύμα της εποχής, αποφάσισε με τους μαθητές του να αναζητήσει την αλήθεια, με φαντασία, ευαισθησία και γνώση.
Οσο η αμφισβήτηση της κοινωνίας προς το ρόλο του σχολείου και το ρόλο του δασκάλου μεγεθύνεται τόσο οι απαιτήσεις των ανθρώπων που εμπιστεύονται στους δασκάλους τα παιδά τους αυξάνουν. Τι μπορεί λοιπόν να κάνει ο δάσκαλος, όταν ο ίδιος λειτουργεί στο πλαίσιο ενός συστήματος που στρεβλώνει τα αξιακά μοντέλα, όταν καθημερινά απαξιώνεται κοινωνικά και οικονομικά;
Δάσκαλος, σύμφωνα με τον αείμνηστο Δημήτριο Τσάτσο, «είναι αυτός που αντέχει την αμφισβήτηση από το μαθητή, την επιθετικότητά του, ακόμη τη γεύση της αγνωμοσύνης, με όριο βέβαια τη βία και τη χυδαιότητα. Οσο πιο πολλή ψυχή επενδύσει ο Δάσκαλος στο έργο του τόσο πιο επώδυνη μπορεί να γίνει η διδακτική σχέση. Η διδακτική προσφορά όμως δεν γίνεται υπό τον όρο της αναγνώρισης. Τα οράματα -αυτό ισχύει και για το όραμα "Δάσκαλος"- όσο και αν είναι άφταστα ή, μάλλον, διότι είναι άφταστα, είναι και αέναα δημιουργικά».
Η φυσιογνωμία του δασκάλου κατά τον Ε.Π. Παπανούτσο, «Οι δρόμοι της ζωής», 1979: «Στόφα δασκάλου έχει εκείνος που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο, με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του, να γίνεται νέο παιδί... Το δεύτερο που ζητούμε από το δάσκαλο είναι: στις σχέσεις του με το μαθητή σ' έναν στόχο να βλέπει πάντοτε σταθερά -πώς να αχρηστέψει τον εαυτό του. Ξέρετε άλλο επάγγελμα που αποκλειστική επιδίωξή του έχει να αχρηστεύει τις υπηρεσίες του; Ο θρίαμβος του δασκάλου: να κάνει το νέο άνθρωπο σε τέτοιο βαθμό αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο. Αφησα τελευταία την κύρια ιδιότητα (ορθότερα: την πρώτη αρετή) του δασκάλου: την αγάπη (ανιδιοτελή, θερμή, αφειδώλευτη) του στο παιδί, αυτό που του εμπιστεύτηκαν να διδάξει, γίνεται ο άξονας της ζωής του, αυτό της δίνει το περιεχόμενο και το νόημά της».
Δάσκαλος, θα συμπλήρωνε ο Νίκος Καζαντζάκης, «είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του. Κι όταν πια του διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας το μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες».
enet.gr
.
Η ουσία είναι τι γίνεται τώρα. Και το τι κάνει όποιος αισθάνεται λειτουργός, υπηρέτης, διάκονος στην τιμή, την ιερότητα των υποχρεώσεων, τη συνεπή προστασία και ανυστερόβουλη ανταπόδοση. Οποιος δάσκαλος, κόντρα στο ρεύμα της εποχής, αποφάσισε με τους μαθητές του να αναζητήσει την αλήθεια, με φαντασία, ευαισθησία και γνώση. Οσο η αμφισβήτηση της κοινωνίας προς το ρόλο του σχολείου και το ρόλο του δασκάλου μεγεθύνεται τόσο οι απαιτήσεις των ανθρώπων που εμπιστεύονται στους δασκάλους τα παιδά τους αυξάνουν. Τι μπορεί λοιπόν να κάνει ο δάσκαλος, όταν ο ίδιος λειτουργεί στο πλαίσιο ενός συστήματος που στρεβλώνει τα αξιακά μοντέλα, όταν καθημερινά απαξιώνεται κοινωνικά και οικονομικά;
Δάσκαλος, σύμφωνα με τον αείμνηστο Δημήτριο Τσάτσο, «είναι αυτός που αντέχει την αμφισβήτηση από το μαθητή, την επιθετικότητά του, ακόμη τη γεύση της αγνωμοσύνης, με όριο βέβαια τη βία και τη χυδαιότητα. Οσο πιο πολλή ψυχή επενδύσει ο Δάσκαλος στο έργο του τόσο πιο επώδυνη μπορεί να γίνει η διδακτική σχέση. Η διδακτική προσφορά όμως δεν γίνεται υπό τον όρο της αναγνώρισης. Τα οράματα -αυτό ισχύει και για το όραμα "Δάσκαλος"- όσο και αν είναι άφταστα ή, μάλλον, διότι είναι άφταστα, είναι και αέναα δημιουργικά».
Η φυσιογνωμία του δασκάλου κατά τον Ε.Π. Παπανούτσο, «Οι δρόμοι της ζωής», 1979: «Στόφα δασκάλου έχει εκείνος που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο, με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του, να γίνεται νέο παιδί... Το δεύτερο που ζητούμε από το δάσκαλο είναι: στις σχέσεις του με το μαθητή σ' έναν στόχο να βλέπει πάντοτε σταθερά -πώς να αχρηστέψει τον εαυτό του. Ξέρετε άλλο επάγγελμα που αποκλειστική επιδίωξή του έχει να αχρηστεύει τις υπηρεσίες του; Ο θρίαμβος του δασκάλου: να κάνει το νέο άνθρωπο σε τέτοιο βαθμό αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο. Αφησα τελευταία την κύρια ιδιότητα (ορθότερα: την πρώτη αρετή) του δασκάλου: την αγάπη (ανιδιοτελή, θερμή, αφειδώλευτη) του στο παιδί, αυτό που του εμπιστεύτηκαν να διδάξει, γίνεται ο άξονας της ζωής του, αυτό της δίνει το περιεχόμενο και το νόημά της».
Δάσκαλος, θα συμπλήρωνε ο Νίκος Καζαντζάκης, «είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του. Κι όταν πια του διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας το μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες».
enet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου