Μαντώ - Υψηλάντης: Ένας παράφορος έρωτας στ’ Ανάπλι της Επανάστασης
- Λεπτομέρειες
- Δημοσιεύτηκε στις 24 Μαρτίου 2014
Μέσα στη φωτιά και το αίμα της Επανάστασης του 1821, άνθησε στο Ναύπλιο το ειδύλλιο μεταξύ της Μαντώς Μαυρογένους και του Δημητρίου Υψηλάντη.
Οι δύο νέοι αγαπήθηκαν με πάθος, ο έρωτάς τους όμως, μετά από δραματικές φάσεις είχε τραγική κατάληξη...
Το Μάιο του 1827 συνεδρίαζε στην Τροιζήνα η Γ' Εθνοσυνέλευση. Κάθε φορά που ένα μέλος ολοκλήρωνε την ομιλία του, μια νεαρή γυναίκα πεταγόταν όρθια και με έξαλλες χειρονομίες απαιτούσε να διαβαστεί η δική της αναφορά. Ήταν η Μαντώ Μαυρογένους, η οποία ζητούσε από το προεδρείο, μέσω της αναφοράς της, να υποχρεώσει τον Δημήτριο Υψηλάντη να την νυμφευθεί...
Η πρώτη γνωριμία τους πλούσιας Μυκονιάτισσας με τον πρίγκιπα ενδεχομένως έγινε στην Τεργέστη, στο σπίτι του πατέρα της. Η λαϊκή παράδοση και η ρομαντική φαντασία των ξένων ιστοριογράφων της εποχής, θέλουν τη Μαντώ να συμμετείχε τον Ιούλιο του 1822, στην υπεράσπιση του Κάστρου του Άργους, δίπλα στον Υψηλάντη.
Μετά την απελευθέρωση του Ναυπλίου, η Μαντώ, έχοντας ήδη διαθέσει την περιουσία της για τον αγώνα, εγκαταστάθηκε εκεί, σε ένα φτωχικό σπίτι, απέναντι από αυτό που είχε παραχωρηθεί στον Δημήτριο. Η καλύτερη περίοδος για τον έρωτά τους είχε μόλις ξεκινήσει...
Η πρώτη γνωριμία τους πλούσιας Μυκονιάτισσας με τον πρίγκιπα ενδεχομένως έγινε στην Τεργέστη, στο σπίτι του πατέρα της. Η λαϊκή παράδοση και η ρομαντική φαντασία των ξένων ιστοριογράφων της εποχής, θέλουν τη Μαντώ να συμμετείχε τον Ιούλιο του 1822, στην υπεράσπιση του Κάστρου του Άργους, δίπλα στον Υψηλάντη.
Μετά την απελευθέρωση του Ναυπλίου, η Μαντώ, έχοντας ήδη διαθέσει την περιουσία της για τον αγώνα, εγκαταστάθηκε εκεί, σε ένα φτωχικό σπίτι, απέναντι από αυτό που είχε παραχωρηθεί στον Δημήτριο. Η καλύτερη περίοδος για τον έρωτά τους είχε μόλις ξεκινήσει...
Ο δολοπλόκος Κωλέττης
Ανάμεσα τους το 1825 μπήκε ο Ιωάννης Κωλέττης. Ο δαιμόνιος πολιτικός φοβήθηκε πως ο ενδεχόμενος γάμος θα βοηθούσε στην ανέλιξη του Υψηλάντη ως ηγεμόνα της χώρας. Κάτι τέτοιο θα έφραζε τον δικό του δρόμο προς την εξουσία. Αποφάσισε λοιπόν να διαλύσει αυτόν τον δεσμό.
Στην απόφασή του τον βοήθησαν ιδιαίτερα δύο γεγονότα. Το ένα ήταν η διαρκής επιδείνωση της υγείας του Υψηλάντη (ο οποίος υπέφερε από χρόνια πάθηση των πνευμόνων) και το άλλο η λαϊκή κατακραυγή που προκαλούσε το γεγονός ότι οι δύο νέοι δεν είχαν επισημοποιήσει τη σχέση τους.
Η Μαντώ, η οποία αντιμετώπιζε εντονότερες επικρίσεις, ζήτησε από τoν Υψηλάντη να την νυμφευθεί. Εκείνος προσπάθησε να της εξηγήσει πως οι στιγμές ήταν κρίσιμες και δεν μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο τη στιγμή που η πατρίδα χανόταν. Επειδή όμως αντιμετώπισε την οργή της, της έδωσε έγγραφη υπόσχεση για γάμο, όταν οι συνθήκες θα το επέτρεπαν.
Την ίδια περίοδο ο Κωλέττης προσέγγισε τους πιστούς σωματοφύλακες του Υψηλάντη και με ψεύτικη λύπη τους ανέφερε ότι κινδύνευε η υγεία του αρχηγού τους, λόγω αυτού του δεσμού και ότι το όνομά του είχε εξευτελισθεί στο λαό του Ναυπλίου, ο οποίος τον έβλεπε να κυνηγά τη "φραγκοντυμένη" Μυκονιάτισσα.
Ανάμεσα τους το 1825 μπήκε ο Ιωάννης Κωλέττης. Ο δαιμόνιος πολιτικός φοβήθηκε πως ο ενδεχόμενος γάμος θα βοηθούσε στην ανέλιξη του Υψηλάντη ως ηγεμόνα της χώρας. Κάτι τέτοιο θα έφραζε τον δικό του δρόμο προς την εξουσία. Αποφάσισε λοιπόν να διαλύσει αυτόν τον δεσμό.
Στην απόφασή του τον βοήθησαν ιδιαίτερα δύο γεγονότα. Το ένα ήταν η διαρκής επιδείνωση της υγείας του Υψηλάντη (ο οποίος υπέφερε από χρόνια πάθηση των πνευμόνων) και το άλλο η λαϊκή κατακραυγή που προκαλούσε το γεγονός ότι οι δύο νέοι δεν είχαν επισημοποιήσει τη σχέση τους.
Η Μαντώ, η οποία αντιμετώπιζε εντονότερες επικρίσεις, ζήτησε από τoν Υψηλάντη να την νυμφευθεί. Εκείνος προσπάθησε να της εξηγήσει πως οι στιγμές ήταν κρίσιμες και δεν μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο τη στιγμή που η πατρίδα χανόταν. Επειδή όμως αντιμετώπισε την οργή της, της έδωσε έγγραφη υπόσχεση για γάμο, όταν οι συνθήκες θα το επέτρεπαν.
Την ίδια περίοδο ο Κωλέττης προσέγγισε τους πιστούς σωματοφύλακες του Υψηλάντη και με ψεύτικη λύπη τους ανέφερε ότι κινδύνευε η υγεία του αρχηγού τους, λόγω αυτού του δεσμού και ότι το όνομά του είχε εξευτελισθεί στο λαό του Ναυπλίου, ο οποίος τον έβλεπε να κυνηγά τη "φραγκοντυμένη" Μυκονιάτισσα.
Τα δύο σχέδια
Τα επιχειρήματά του δεν άργησαν να τους πείσουν, και μια νύχτα που ο πρίγκιπας έλειπε σε περιπολία στους Μύλους, μερικοί άνδρες του εισέβαλαν στο σπίτι της Μαντώς, τη μετέφεραν στο λιμάνι και την επιβίβασαν βίαια σε ένα πλοίο που απέπλεε για τη Μύκονο, απειλώντας τη με θάνατο, αν επέστρεφε στο Ναύπλιο.
Όταν ο πρίγκιπας επέστρεψε στην πόλη και πληροφορήθηκε τι είχε συμβεί, εξοργίσθηκε. Έμαθε ποιοι ήταν οι ένοχοι, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να ανακαλύψει τον πρωταίτιο. Αμέσως έστειλε επιστολή στην ερωμένη του, με την οποία την καλούσε κοντά του και την παρακαλούσε να συγχωρήσει την απερισκεψία των ανδρών του.
Πράγματι, η Μαντώ επέστρεψε στο Ναύπλιο, και ο Κωλέττης να εφάρμοσε ένα δεύτερο σχέδιο. Μια ημέρα τής έστειλε τους δύο προσωπικούς γιατρούς του Υψηλάντη να της παρουσιάσουν με τραγικό τρόπο την κατάσταση της υγείας του πρίγκιπα και να της δηλώσουν πως, αν δεν τον αποχωριζόταν, εκείνος θα πέθαινε και η πατρίδα θα έχανε έναν από τους πιο άξιους υπερασπιστές της. Τα λόγια τους ήταν αρκετά για να θίξουν τη φιλοπατρία της Μαντώς. Συγκέντρωσε βιαστικά τα πράγματα της και, χωρίς να αποχαιρετήσει κανέναν, εγκατέλειψε το Ναύπλιο.
Τα επιχειρήματά του δεν άργησαν να τους πείσουν, και μια νύχτα που ο πρίγκιπας έλειπε σε περιπολία στους Μύλους, μερικοί άνδρες του εισέβαλαν στο σπίτι της Μαντώς, τη μετέφεραν στο λιμάνι και την επιβίβασαν βίαια σε ένα πλοίο που απέπλεε για τη Μύκονο, απειλώντας τη με θάνατο, αν επέστρεφε στο Ναύπλιο.
Όταν ο πρίγκιπας επέστρεψε στην πόλη και πληροφορήθηκε τι είχε συμβεί, εξοργίσθηκε. Έμαθε ποιοι ήταν οι ένοχοι, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να ανακαλύψει τον πρωταίτιο. Αμέσως έστειλε επιστολή στην ερωμένη του, με την οποία την καλούσε κοντά του και την παρακαλούσε να συγχωρήσει την απερισκεψία των ανδρών του.
Πράγματι, η Μαντώ επέστρεψε στο Ναύπλιο, και ο Κωλέττης να εφάρμοσε ένα δεύτερο σχέδιο. Μια ημέρα τής έστειλε τους δύο προσωπικούς γιατρούς του Υψηλάντη να της παρουσιάσουν με τραγικό τρόπο την κατάσταση της υγείας του πρίγκιπα και να της δηλώσουν πως, αν δεν τον αποχωριζόταν, εκείνος θα πέθαινε και η πατρίδα θα έχανε έναν από τους πιο άξιους υπερασπιστές της. Τα λόγια τους ήταν αρκετά για να θίξουν τη φιλοπατρία της Μαντώς. Συγκέντρωσε βιαστικά τα πράγματα της και, χωρίς να αποχαιρετήσει κανέναν, εγκατέλειψε το Ναύπλιο.
Το τέλος του ειδυλλίου
Ο Υψηλάντης, όταν πληροφορήθηκε τη φυγή της Μαντώς, της έστειλε επανειλημμένα επιστολές καλώντας τη να επιστρέψει, όμως τα φλογερά εκείνα γράμματα έπεσαν στο κενό. Η Μαντώ πίστεψε πως η επίσκεψη των γιατρών είχε σκηνοθετηθεί από τον ίδιον.Θεώρησε ότι ο Υψηλάντης επιδίωκε να αθετήσει, με αυτόν τον τρόπο, την υπόσχεση περί γάμου που της είχε δώσει. Πολύ γρήγορα η αγάπη της μετατράπηκε σε οργή και μνησικακία. Χωρίς να υπολογίσει την προσωπική της αξιοπρέπεια, επέστρεψε στην Πελοπόννησο και κατέφθασε στην Τροιζήνα την περίοδο της έναρξης των εργασιών της Γ' Εθνοσυνέλευσης. Εκεί συνέταξε μια αναφορά, στην οποία επισύναψε τη γραπτή υπόσχεση γάμου του πρίγκιπα, ζητώντας επίμονα δικαίωση, περισσότερο, ίσως, για να εξευτελίσει τον πρώην αγαπημένο της. Το προεδρείο της Εθνοσυνέλευσης, για να μην προκληθεί σκάνδαλο, αρνήθηκε να ικανοποιήσει την απαίτηση της, ακόμη και να την αναγνώσει. Δέχθηκε, όμως, το αίτημα της να της παραχωρηθεί το σπίτι όπου διέμενε στο Ναύπλιο κατά την περίοδο της σχέσης της με τον Υψηλάντη και το οποίο της θύμιζε μερικές από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής της.
Τον Αύγουστο του 1832, ο Υψηλάντης πέθανε. Μετά την ανακήρυξή του από τον Καποδίστρια σε στρατάρχη της ανατολικής Ελλάδας, έλειπε τον περισσότερο καιρό από το Ναύπλιο, με συνέπεια η στρατιωτική ζωή να επιδεινώνει την εύθραυστη υγεία του. Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του η Μαντώ, παρότι είχε πληροφορηθεί τα άσχημα νέα, δεν πέρασε το κατώφλι του σπιτιού του. Όταν, όμως, ο πρίγκιπας πέθανε, η Μαντώ ξεκίνησε αποφασισμένη να τον νεκροστολίσει και να τον μοιρολογήσει, χωρίς κανένας να τολμήσει να την εμποδίσει. Ακολούθησε μαυροφορεμένη την κηδεία του, μια τραγική ανύπανδρη χήρα. Αμέσως μετά έφυγε για πάντα από το Ναύπλιο. Πέθανε τον Ιούλιο του 1848 στην Πάρο, πάμφτωχη και λησμονημένη από όλους, έχοντας θυσιάσει για την πατρίδα, την οποία τελικά αγαπούσε περισσότερο από το καθετί, την περιουσία, τα νιάτα και τον ίδιο τον έρωτά της.
Ο Υψηλάντης, όταν πληροφορήθηκε τη φυγή της Μαντώς, της έστειλε επανειλημμένα επιστολές καλώντας τη να επιστρέψει, όμως τα φλογερά εκείνα γράμματα έπεσαν στο κενό. Η Μαντώ πίστεψε πως η επίσκεψη των γιατρών είχε σκηνοθετηθεί από τον ίδιον.Θεώρησε ότι ο Υψηλάντης επιδίωκε να αθετήσει, με αυτόν τον τρόπο, την υπόσχεση περί γάμου που της είχε δώσει. Πολύ γρήγορα η αγάπη της μετατράπηκε σε οργή και μνησικακία. Χωρίς να υπολογίσει την προσωπική της αξιοπρέπεια, επέστρεψε στην Πελοπόννησο και κατέφθασε στην Τροιζήνα την περίοδο της έναρξης των εργασιών της Γ' Εθνοσυνέλευσης. Εκεί συνέταξε μια αναφορά, στην οποία επισύναψε τη γραπτή υπόσχεση γάμου του πρίγκιπα, ζητώντας επίμονα δικαίωση, περισσότερο, ίσως, για να εξευτελίσει τον πρώην αγαπημένο της. Το προεδρείο της Εθνοσυνέλευσης, για να μην προκληθεί σκάνδαλο, αρνήθηκε να ικανοποιήσει την απαίτηση της, ακόμη και να την αναγνώσει. Δέχθηκε, όμως, το αίτημα της να της παραχωρηθεί το σπίτι όπου διέμενε στο Ναύπλιο κατά την περίοδο της σχέσης της με τον Υψηλάντη και το οποίο της θύμιζε μερικές από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής της.
Τον Αύγουστο του 1832, ο Υψηλάντης πέθανε. Μετά την ανακήρυξή του από τον Καποδίστρια σε στρατάρχη της ανατολικής Ελλάδας, έλειπε τον περισσότερο καιρό από το Ναύπλιο, με συνέπεια η στρατιωτική ζωή να επιδεινώνει την εύθραυστη υγεία του. Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του η Μαντώ, παρότι είχε πληροφορηθεί τα άσχημα νέα, δεν πέρασε το κατώφλι του σπιτιού του. Όταν, όμως, ο πρίγκιπας πέθανε, η Μαντώ ξεκίνησε αποφασισμένη να τον νεκροστολίσει και να τον μοιρολογήσει, χωρίς κανένας να τολμήσει να την εμποδίσει. Ακολούθησε μαυροφορεμένη την κηδεία του, μια τραγική ανύπανδρη χήρα. Αμέσως μετά έφυγε για πάντα από το Ναύπλιο. Πέθανε τον Ιούλιο του 1848 στην Πάρο, πάμφτωχη και λησμονημένη από όλους, έχοντας θυσιάσει για την πατρίδα, την οποία τελικά αγαπούσε περισσότερο από το καθετί, την περιουσία, τα νιάτα και τον ίδιο τον έρωτά της.
Η φωτογραφία είναι από την ταινία του Κώστα Καραγιάννη "Μαντώ Μαυρογένους" (1971). Ο Δημήτρης Υψηλάντης (Πέτρος Φυσούν) κρατώντας την έγγραφη υπόσχεση γάμου αγκαλιάζει τη Μαντώ Μαυρογένους (Τζένη Καρέζη).
Επιμέλεια: Γιώργος Νικολόπουλοςhttp://argolika.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου