Σφαγή των Καλαβρύτων: 69 χρόνια μετά

Σφαγή των Καλαβρύτων: 69 χρόνια μετά

Σήμερα συμπληρώνονται 69 χρόνια από την πιο αιματοβαμμένη μέρα στην ιστορία των Καλαβρύτων. Το Αρχείο της ΕΡΤ, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ "Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης", με τίτλο "Οργανωμένη Τρομοκρατία των κατακτητών", παραγωγής 1985 που καταγράφει τις....
ομαδικές εκτελέσεις αμάχων από τον Γερμανικό στρατό.

Η σφαγή των αμάχων στην πόλη των Καλαβρύτων, διαπράχθηκε από την 117η Μεραρχία Καταδρομών, η οποία αποτελούνταν από Αυστριακούς και Γερμανούς από την Αλσατία, Λοθαριγγία, Ρουμανία, Σουδητία (περιοχή της Τσεχοσλοβακίας), Βαρτεγκάου κ.α. την 13 Δεκεμβρίου 1943.
Πιο πριν, η μεραρχία αυτή, ως 717η Μεραρχία πεζικού και με αρκετά διαφορετική σύνθεση και ηγεσία, είχε συμμετάσχει σε επιχειρήσεις εναντίον ανταρτών και μαζικές εκτελέσεις χιλιάδων αμάχων, ως αντίποινα, στη Σερβία.
Πρόκειται για την πιο βαριά περίπτωση πολεμικού εγκλήματος στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου. Η διαταγή της μαζικής δολοφονίας, στο πλαίσιο της επιχείρησης "Καλάβρυτα" (Unternehmen Kalavryta), ξεκίνησε από την παράκτια περιοχή της Αχαΐας όταν τα στρατεύματα της Βέρμαχτ στην πορεία τους έκαψαν χωριά και δολοφόνησαν τους πολίτες στο δρόμο τους. Η επιχείρηση ήταν μια προσπάθεια περικύκλωσης των ανταρτών του  ΕΛΑΣ η οποία όμως κατέληξε σε μαζικά αντίποινα επί του άμαχου πληθυσμού της περιοχής.
Οι Γερμανοί, στο δρόμο για τα Καλάβρυτα, εκτέλεσαν 143 άνδρες. Επίσης έκαψαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά, αφού τα λεηλάτησαν αποκομίζοντας περισσότερα από 2.000 πρόβατα και μεγαλύτερα ζώα και περίπου 260.000.000 δραχμές.
Όταν έφθασαν στη Καλάβρυτα, κλείδωσαν όλες τις γυναίκες και τα παιδιά κάτω των 14 ετών στο σχολείο και διέταξαν όλους τους υπόλοιπους άνδρες να παρουσιαστούν έξω από το χωριό.
Οι άνδρες οδηγήθηκαν στη ράχη του Καπή, χώρο αμφιθεατρικό, από όπου θα ήταν αναγκασμένοι να βλέπουν τα σπίτια της πόλης τους, μαζί με το σχολείο, όπου βρίσκονταν οι οικογένειές τους, να καίγονται.
Εκεί οι Γερμανοί τους εκτέλεσαν με συνεχείς ριπές πολυβόλων και με χαριστικές βολές, σκοτώνοντας περίπου 500 (κατά τις νεότερες εκτιμήσεις) άτομα.
Νωρίτερα, τους είχαν καθησυχάσει λέγοντας πως στο... λόγο της στρατιωτικής του τιμής (!) δεν θα τους σκοτώσουν, αλλά μόνο θα κάψουν την πόλη και θα μεταφέρουν τους κατοίκους σε άλλη πόλη. Από την εκτέλεση, ανάμεσα στα θύματα, επέζησαν 13 μάρτυρες των γεγονότων.
Οι γυναίκες και τα παιδιά κατάφεραν να αποδράσουν από το σχολείο ενώ το χωριό φλεγόταν. Την επόμενη ημέρα τα ναζιστικά στρατεύματα πυρπόλησαν το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, που συνδέεται στενά με την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Σήμερα στην θέση του εγκλήματος διατηρείται μνημείο, ως ανάμνησης των πεσόντων.
Παρά το γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έχει αναγνωρίσει δημόσια τη ναζιστική αγριότητα των Καλαβρύτων, ακόμα δεν έχει καταβληθεί καμία αποζημίωση. Τον Απρίλιο του 2000, ο τότε Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας επισκέφτηκε τα Καλάβρυτα για να εκφράσει τα συναισθήματά του ντροπής και βαθιάς θλίψης για την τραγωδία.
Με την αποχώρηση των κατακτητών, η Ελλάδα πέρα από την οικονομική καταστροφή, θρηνούσε τον θάνατο χιλιάδων πολιτών της που είτε εκτελέστηκαν, είτε μεταφέρθηκαν ως όμηροι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, είτε αναγκάστηκαν να μετακινηθούν εκτός της χώρας ή στο εσωτερικό της για να γλυτώσουν από Γερμανούς, Βούλγαρους, Ιταλούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους.
Η Ελλάδα στο τέλος του πολέμου είχε χάσει το 10% του πληθυσμού της, είχε κατεστραμμένη οικονομία και οι υποδομές της ήταν ανύπαρκτες.