Οικολογία kathimerini.gr

Hμερομηνία :  09-01-12             Eκτύπωση |   e-mail

Σε έξαρση η λαθροϋλοτομία Πάνω από 100% αυξήθηκαν οι μηνύσεις το 2011 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΦΩΤΙΑΔΗ Οι περισσότεροι από εμάς υποδεχθήκαμε τον Αγιο Βασίλη πλάι σε αναμμένη φωτιά - όχι από ρομαντική διάθεση, αλλά επειδή το τζάκι έχει εν πολλοίς αντικαταστήσει το καλοριφέρ. Η εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση των εσόδων των πολιτών έχουν κυριολεκτικά «αναζωπυρώσει» τη στροφή σε εναλλακτικούς τρόπους θέρμανσης. Ετσι, τα καυσόξυλα έχουν γίνει περιζήτητα αλλάζοντας τα έως τώρα ισχύοντα δεδομένα και θέτοντας σε πολλές περιπτώσεις κινδύνους για την αειφορία των ελληνικών δασών. Υπενθυμίζεται ότι στη χώρα μας το 70% των δασών ανήκει στο Δημόσιο. Την χρονιά που μόλις πέρασε οι αρμόδιες αρχές κατέθεσαν 1.500 μηνύσεις για λαθροϋλοτομία, αριθμός που έχει αυξηθεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια πάνω από 100%. Η έξαρση της λαθροϋλοτομίας, που συνδέεται άρρηκτα με την παρούσα οικονομική κατάσταση, παρατηρήθηκε αρχικά στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά σταδιακά επεκτάθηκε παντού: στην Ξάνθη, την Καβάλα, τη Χαλκιδική, το Πήλιο, τη Σκιάθο αλλά και στην Πελοπόννησο (Αχαΐα, Ηλεία), τη Στερεά Ελλάδα ακόμα και στις καμένες εκτάσεις της Αττικής. Συλλήψεις Πριν από λίγο καιρό, μάλιστα, εντοπίστηκε όχημα στο Καπανδρίτι που μετέφερε περίπου 16 τόνους από καυσόξυλα, παράλληλα γνωστός ξυλέμπορος συνελήφθη με την ίδια κατηγορία στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ είκοσι λαθροϋλοτόμοι από την Πελοπόννησο βρέθηκαν και οδηγήθηκαν στο δικαστήριο το 2011. «Μέχρι πέρυσι η ζήτηση για καυσόξυλα ήταν περιορισμένη και η τιμή τους αντιστοίχως δεν ήταν καθόλου ελκυστική» αναφέρει στην «Κ» ο κ. Νίκος Μπόκαρης, πρόεδρος της ΠΕΔΔΥ (Πανελλήνια Ενωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων). «Οι εγχώριες ανάγκες καλύπτονταν με εισαγωγές από την Ανατολική Ευρώπη και τα εγχώρια αποθέματα». Στο μεταξύ, όμως, η αξία της καύσιμης ύλης ανέβηκε 20% με 30% ωθώντας εν τέλει επαγγελματίες και ερασιτέχνες ξυλοκόπους στο δάσος προκειμένου να προμηθευτούν ξύλα για ιδία χρήση ή εμπορία. Η περίοδος «δραστηριότητας» προσδιορίζεται λίγο πριν από την έναρξη του χειμώνα και μετά τον Μάρτιο. Επισημαίνεται ότι η υλοτομία αυτή καθεαυτή δεν απαγορεύεται - υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ο νόμος, μάλιστα, προβλέπει ευνοϊκές ρυθμίσεις σε ορεινούς και παραδασόβιους πληθυσμούς, όπως και σε ευπαθείς ομάδες προκειμένου να καλύψουν τις ατομικές τους ανάγκες. Επίσης, η συλλογή ύλης για ατομική χρήση επιτρέπεται εφόσον ο υλοτόμος έχει προμηθευτεί την ανάλογη άδεια από τις δασικές υπηρεσίες. «Σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα 126/1986 το ξύλο με εμπορική αξία εκμεταλλεύονται οι Δασικοί Συνεταιρισμοί, που υλοτομούν, πωλούν το ξύλο και φορολογούνται για αυτό» εξηγεί ο κ. Μπόκαρης. «Η υπόλοιπη ύλη, που δεν έχει (είχε) μεγάλη εμπορική και οικονομική αξία εξάγεται κατ' εντολήν πάλι από τους συνεταιρισμούς, οι οποίοι με τη σειρά τους την παραδίδουν στις δασικές υπηρεσίες, που το πωλούν σε ιδιώτες και εμπόρους». Απώτερος σκοπός, φυσικά, είναι η μείωση της επικίνδυνης καύσιμης ύλης και η ανανέωση του δάσους. «Οι δασολόγοι σημειώνουν το δένδρα που ενδείκνυνται να κοπούν κατόπιν μελέτης» προσθέτει ο κ. Μπόκαρης, «η υλοτόμηση πρέπει να γίνεται την κατάλληλη στιγμή και με το κατάλληλο μέσον». Συχνά, η φυσική αναδάσωση ενός καμένου δάσους είναι από μόνη της αρκετή, καθώς «μέσα στους καμένους κορμούς, υπάρχουν πάντα και μερικοί άκαυτοι». Τα εργαλεία, επίσης, του υλοτόμου συχνά «καίνε» μαζί με τα ξερά και τα... χλωρά. «Τα μεγάλα μηχανήματα που μπαίνουν για παράδειγμα για να κόψουν ένα ξερό δένδρο, καταστρέφουν τις περισσότερες φορές τα γύρω δένδρα» υπογραμμίζει από την πλευρά του ο πρόεδρος των δασολόγων. Φυσικά, παρατράγουδα έχουν γίνει και στο παρελθόν. «Μετά μεγάλες πυρκαγιές, το δασαρχείο έδινε άδειες στους κατοίκους να μαζέψουν τα καμένα δένδρα, αλλά εκείνοι αντ' αυτών συνέλεγαν τα κορμοδέματα, που οι υπάλληλοι του Δασαρχείου είχαν τοποθετήσει στο καμένο δάσος για να προστατεύσουν το έδαφος από τη διάβρωση...». Το πρόβλημα της λαθροϋλοτομίας δεν είναι φυσικά καινούργιο. Αυτό που ανησυχεί, όμως, τους αρμόδιους είναι η εντατικοποίησή του και μάλιστα σε ευαίσθητα οικοσυστήματα. «Η ιστορία επαναλαμβάνεται, αφού στη διάρκεια της Κατοχής είχε συμβεί κάτι παρόμοιο - η έως τότε καλυπτόμενη από δάση Αττική ξυλεύθηκε από τους κατοίκους της προκειμένου να ζεσταθούν» θυμίζει στους νεότερους ο κ. Μπόκαρης. Σε εποχές κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, ο άνθρωπος αναζητεί λύσεις από το φυσικό περιβάλλον. Πολλαπλάσιες από τις καταγεγραμμένες οι παραβάσεις το 2011 «Διερευνούμε το φαινόμενο της λαθροϋλοτομίας, που βρίσκεται σε έξαρση» δήλωσε στην «Κ» ο κ. Κωνσταντίνος Λιαρίκος, υπεύθυνος των περιβαλλοντικών προγραμμάτων της WWF. «Υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση ανά περιοχή, αφού αλλού δράστες είναι μεμονωμένα άτομα και αλλού οργανωμένα κυκλώματα εμπόρων». O πραγματικός αριθμός των παραβάσεων το 2011 εκτιμάται ότι είναι πολλαπλάσιος από τον καταγεγραμμένο, καθώς οι δασικές υπηρεσίες λειτουργούσαν έως τώρα με ωράριο Δημοσίου. Οπότε, οι επίδοξοι υλοτόμοι είχαν το «ελεύθερο» να προμηθευτούν ξύλα τα απογεύματα, τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα. Η ΠΕΔΔΥ είχε καταθέσει προτάσεις ήδη από τον Νοέμβριο προκειμένου να διευρυνθεί το ωράριο και να αξιοποιηθούν οι αγροφύλακες στα κατά τόπους δασαρχεία. Οπως διαβεβαίωσε την «Κ» ο γενικός γραμματέας Δασών, κ. Γιώργος Αμοργιανιώτης, αλλά και αρκετοί δασάρχες, οι περιπολίες τις νύχτες και τα απογεύματα έχουν αρχίσει να πραγματοποιούνται. Στους ελέγχους τους οι υπάλληλοι βρίσκονται συχνά αντιμέτωποι με ποικίλες καταστάσεις. «Οταν πρόκειται για έναν οικογενειάρχη που κόβει ξύλα για το σπίτι του, συνήθως τον επιπλήττουμε και τον απομακρύνουμε από το δάσος» διηγείται στην «Κ» δασολόγος από τη Βόρεια Ελλάδα. «Είναι αδύνατον να γίνει εν κρυπτώ η υλοτομία» επισημαίνει συνάδελφός του από την Πελοπόννησο, «τα μηχανήματα κάνουν εκκωφαντικό θόρυβο και η μετακίνηση των κορμών εξίσου. Πάντοτε βρίσκεται ένας καλοθελητής που ενημερώνει το Δασαρχείο, ενώ συχνά οι καταγγελίες προέρχονται από τους προμηθευτές πετρελαίου που βλέπουν τους λαθροϋλοτόμους ως ανταγωνιστές». Φυσικά, σε μεγάλες και αχανείς δασικές εκτάσεις οι λαθροϋλοτόμοι δρουν ανενόχλητοι. Πάντως, στην πυρόπληκτη Ηλεία, σύμφωνα με τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Δασών, κ. Διονύση Θωμόπουλο, «κάνουμε περιπολίες σε 24ωρη βάση προς περιορισμό του φαινομένου», ενώ «ο ξυλώδης καμένος όγκος ήταν τόσος το 2007 που ακόμα δεν έχει απομακρυνθεί όλος».