Το μικρό είναι όμορφο – Small is beautiful (Γράφει ο Γ. Κόνδης)
By
7 Σεπτεμβρίου 2016
του Γεωργίου Κόνδη
Μπορεί να ξεπερνάω τα όρια χρησιμοποιώντας τον τίτλο του εξαιρετικού και ιστορικού πια πονήματος του E. F. Schumacher που έγινε ανάρπαστο στη δεκαετία του ’70 και άφησε τον τίτλο του ως φράση πλέον ιστορική για να χρησιμοποιηθεί από τα σύνθετα οικονομικά προβλήματα που ανέπτυξε ο συγγραφέας μέχρι και τη μικρή ερωτική μας έλξη! Εγώ τον χρησιμοποιώ για να περιγράψω την πρώτη μικρή πλούσια έκθεση μικρών πραγμάτων – το μικροΜουσείο όπως αναφέρεται – που γίνεται στην Αργολίδα από τον Ρήγα Ρηγόπουλο, στον «Κύκλο της Αναγέννησης» (Ινάχου 127) στο Άργος και στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του «Καλλιτεχνικού Εργαστηρίου Άργους». Μια έκθεση που συναρπάζει και μόνο για το πλήθος των αντικειμένων (μορφές, παιχνίδια, χρηστικά, κλπ), αλλά και για τον κόπο της τοποθέτησης και του «στησίματος» της έκθεσης. Οι εκθέσεις για τα αντικείμενα μινιατούρες είναι συχνές στον υπόλοιπο κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη και την Αμερική, όπου οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις κυριαρχούν σε κάθε φάσμα και επίπεδο απεικονίσεων Τέχνης ακόμη και στην πιο περίεργη ή ευφάνταστη μορφή της. Επομένως, μια τέτοια έκθεση που γίνεται για πρώτη φορά στην Αργολίδα, είναι καλλιτεχνικό γεγονός.
Το μικρό είναι ωραίο! Μπορεί να ξεπερνάω τα όρια, αλλά μήπως ο Σουμάχερ για την μικρή κλίμακα δεν μίλαγε; Για την επιστροφή των κοινωνιών και των κοινοτήτων στην εξυπηρέτηση των βασικών τους αναγκών! Για την επιστροφή σε μια αναγκαία απλότητα που θα επιτρέπει να αντιμετωπίζεται η μείωση των αποθεμάτων (ενεργειακά, χρηματοδοτικά, εργασιακής δύναμης και παραγωγής….)! Άραγε το παιχνίδι δεν είναι μέσα σ’αυτό τον κύκλο;
Βούζες, γιαλένια, βώλοι. Μπορούμε να τα στήσουμε, να διαλέξουμε μάνες, παραμάνες και να το ρίξουμε στην τύχη για το ποιος θα αρχίσει πρώτος! Κι αν βαρεθούμε; Χαχα, έχω μια κούτα στρατιωτάκια για να παίξουμε πόλεμο ή αν θέλεις μπορούμε να πάρουμε το κουτί με τους ινδιάνους και τους καουμπόυδες και να στήσουμε καβγά στο πεζοδρόμιο της γειτονιάς. Γιατί να μην παίξουμε με τ’αυτοκινητάκια και να κάνουμε αγώνες ταχύτητας; Εντάξει! Αλλά να ξέρεις πως δεν θ’αγγίξουμε τα καλά μοντέλα γιατί τα θέλω καινούρια. Κι ύστερα άμα βαρεθούμε έχουμε τις σβούρες να γυρίσουμε πάνω στο τραπέζι ή ακόμα, για να σπάσουμε πλάκα, θα φέρω το «πάρτα όλα» και θα παίξουμε με καπάκια. Είσαι;
Οι μινιατούρες της έκθεσης βρίσκονται εκεί για να σας θυμίσουν τέτοιους διαλόγους ανάμεσα σε μπόμπιρες ή ακόμη και σε μεγαλύτερους που απλώς ενδιαφέρονταν για τον στολισμό ενός επίπλου ή ενός παραθύρου στο σαλόνι που δεν άνοιγε ποτέ! «Κάτι το ωραίον» περιγραφόταν το 1984 στην εξαιρετική έκδοση της «περιήγησης στη νεοελληνική κακογουστιά», όπου τα μικρά μπιμπελό σε χρυσαφί ή ασημί χρώμα, το σκυλάκι που κούναγε το κεφάλι του, το κηροπήγιο με την αρχαιοελληνική μορφή και τόσα άλλα, φιγουράριζαν ανάμεσα στα αντικείμενα και στις μινιατούρες που χρησιμοποιήθηκαν για δεκαετίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Εκτός, όμως από τη χρηστικότητά τους (π.χ τα λεγόμενα μπρελόκ που καταλαμβάνουν έναν ολόκληρο «τοίχο» στην έκθεση), υπάρχουν και άλλα περισσότερο συμβολικά στη χρήση τους αντικείμενα, όπως επίσης υπάρχουν και τα έργα μεγάλης αξίας σε μινιατούρες που βρίσκουμε σε άλλες μεγάλες θεματικές εκθέσεις.
Αναφέρομαι βέβαια, στα υψηλής ποιότητας έργα τέχνης που αποτελούν οι μινιατούρες στις εικονογραφήσεις μεσαιωνικών χειρογράφων ή σε γλυπτές αναπαραστάσεις. Για έργα τέχνης επίσης μιλάμε καθώς θαυμάζουμε την μικροχρυσοχοΐα της αρχαιότητας ή ενός σύγχρονου Λαλαούνη. Οι μινιατούρες συναρπάζουν γιατί δεν επιτρέπουν την εύκολη ανάγνωσή τους. Η ανακάλυψη ενός προσώπου, οι λεπτομέρειες ενός κοσμήματος, οι σχεδόν αθέατες λεπτομέρειες μιας μικροζωγραφικής, απαιτούν προσπάθεια για να γίνουν «ορατές», κατανοητές, «προσβάσιμες» ως προς την απλότητα κατασκευής και τη νοηματοδότησή τους. Γιατί φυσικά στον «Κύκλο της Αναγέννησης» δεν πρόκειται για έκθεση που περιλαμβάνει έργα τέχνης, αλλά πράγματα που την εξυπηρετούν. Η έκθεση αυτή μιλάει για μια καθημερινότητα ηλικιακά ακαθόριστη. Μιλάει για πράγματα η χρήση των οποίων ήταν και παραμένει μερικώς ή πολλαπλώς σημαντική για τους κατόχους των πραγμάτων. Μιλάει επίσης για πράγματα που εξακολουθούν να έχουν συναισθηματική αξία και δεν έχουν ξεπεραστεί από τη χρηστική τους διάσταση. Δεν είναι η οικονομία που τους δίνει νόημα αλλά η συναισθηματική επένδυση σ’αυτά που τα αναδεικνύει. Ο επισκέπτης μπορεί να βρει δεκάδες μορφές από τους ήρωες των παιδικών περιοδικών με τα οποία μεγαλώσαμε (Μίκυ, Αστερίξ, κλπ) και ταυτόχρονα να έχει μια περισσότερο ολοκληρωμένη πορεία της εξέλιξης των παιγνιδιών και των μικροαντικειμένων από εκείνη που πιθανόν να είχε πριν. Μαζί μ’αυτά τα αντικείμενα, εκτίθενται αόρατα και σημαντικά ερωτήματα που καλείται ο επισκέπτης να τα ανακαλύψει: η ψυχολογία του αγοραστή, η σημασία της κατασκευής, απόκτησης και δημιουργίας μιας αγοράς μικροαντικειμένων και, τέλος, η σημασία μιας συλλογής και η ψυχολογία ενός συλλέκτη.
Αναφέρομαι βέβαια, στα υψηλής ποιότητας έργα τέχνης που αποτελούν οι μινιατούρες στις εικονογραφήσεις μεσαιωνικών χειρογράφων ή σε γλυπτές αναπαραστάσεις. Για έργα τέχνης επίσης μιλάμε καθώς θαυμάζουμε την μικροχρυσοχοΐα της αρχαιότητας ή ενός σύγχρονου Λαλαούνη. Οι μινιατούρες συναρπάζουν γιατί δεν επιτρέπουν την εύκολη ανάγνωσή τους. Η ανακάλυψη ενός προσώπου, οι λεπτομέρειες ενός κοσμήματος, οι σχεδόν αθέατες λεπτομέρειες μιας μικροζωγραφικής, απαιτούν προσπάθεια για να γίνουν «ορατές», κατανοητές, «προσβάσιμες» ως προς την απλότητα κατασκευής και τη νοηματοδότησή τους. Γιατί φυσικά στον «Κύκλο της Αναγέννησης» δεν πρόκειται για έκθεση που περιλαμβάνει έργα τέχνης, αλλά πράγματα που την εξυπηρετούν. Η έκθεση αυτή μιλάει για μια καθημερινότητα ηλικιακά ακαθόριστη. Μιλάει για πράγματα η χρήση των οποίων ήταν και παραμένει μερικώς ή πολλαπλώς σημαντική για τους κατόχους των πραγμάτων. Μιλάει επίσης για πράγματα που εξακολουθούν να έχουν συναισθηματική αξία και δεν έχουν ξεπεραστεί από τη χρηστική τους διάσταση. Δεν είναι η οικονομία που τους δίνει νόημα αλλά η συναισθηματική επένδυση σ’αυτά που τα αναδεικνύει. Ο επισκέπτης μπορεί να βρει δεκάδες μορφές από τους ήρωες των παιδικών περιοδικών με τα οποία μεγαλώσαμε (Μίκυ, Αστερίξ, κλπ) και ταυτόχρονα να έχει μια περισσότερο ολοκληρωμένη πορεία της εξέλιξης των παιγνιδιών και των μικροαντικειμένων από εκείνη που πιθανόν να είχε πριν. Μαζί μ’αυτά τα αντικείμενα, εκτίθενται αόρατα και σημαντικά ερωτήματα που καλείται ο επισκέπτης να τα ανακαλύψει: η ψυχολογία του αγοραστή, η σημασία της κατασκευής, απόκτησης και δημιουργίας μιας αγοράς μικροαντικειμένων και, τέλος, η σημασία μιας συλλογής και η ψυχολογία ενός συλλέκτη.
Δεν πρόκειται να απαντήσει κανείς σε τέτοια ερωτήματα βλέποντας τα δεκάδες μικροαντικείμενα που της έκθεσης. Μπορεί όμως να τα σκεφτεί. Είναι κι αυτό μέσα στους στόχους μιας έκθεσης που εκτός από ψυχαγωγική θέλει να προκαλέσει μικρές, ζουμερές σκέψεις μιας και… το μικρό είναι και παραμένει πάντα όμορφο! Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου 2016. Μην τη χάσετε!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου