- Λεπτομέρειες
- Δημοσιεύτηκε στις 28 Μαΐου 2015
Ο κ. Λούης Λάμπρου το 1945 ήταν μόλις 16 ετών.
Μέλος του ΕΛΑΣ τότε και γιός του δημάρχου του Ναυπλίου έζησε την οδύνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφύλιου σπαραγμού που ακολούθησε από πρώτο χέρι. Θέλησε με πείσμα και δική του πρωτοβουλία, 70 χρόνια μετά, να μοιραστεί τις εμπειρίες του και να απευθύνει σε όλους την ευχή να μην ξαναζήσουν ούτε για μία ώρα το δράμα εκείνης της εποχής.
Ο κόσμος που πήγε στο Φουγάρο για να ακούσει τις ιστορίες του κ. Λάμπρου, από την αρχή της ομιλίας τον παρακολουθούσε με θρησκευτική ευλάβεια. Η φωνή του ήταν πνιχτή, λόγω του οικογενειακού δράματος που του συνέβη τότε, να χάσει τον αδερφό του, δράμα που συνοδεύει τις μνήμες του μέχρι και σήμερα.
Το Ναύπλιο, το Άργος και τα χωριά της Αργολίδας είπε ο κ. Λάμπρου, δεν γιόρτασαν την απελεύθερωση από τους Γερμανούς. Στο Ναύπλιο έγινε κατόπιν εντολής ένας σημαιοστολισμός των δημοσίων καταστημάτων και μια δοξολογία στον Άγιο Γεώργιο. Επικρατούσε όμως παγωμάρα. Το μικρόβιο του εμφυλίου είχε ήδη εισχωρήσει. Οι μισοί κοιτούσαν καχύποπτα τους άλλους μισούς. Ενδεικτικό είναι πως η απελευθέρωση γιορτάστηκε δυό φορές. Όταν αποχώρησαν οι Γερμανοί, με τον γνωστό βομβαρδισμό του λιμανιού της πόλης, και όταν μπήκε στο Ναύπλιο ο ΕΛΑΣ.
Συγκινημένος θυμήθηκε μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας της ομαδικές δίκες των κρατουμένων της Ακροναυπλίας. Τις λεγόμενες δίκες του 45. Δίκες παρωδίες και ομαδικές. 30-40 ατόμων τη φορά που η απόφαση της θανατικής τους ποινής είχε επιβληθεί προτού καν αρχίσει η δίκη. Οι δίκες στηρίζονταν σε ένα παραθυράκι της συμφωνίας που ενώ έδινε αμνηστία στους αντάρτες εξαιρούσε τις περιπτώσεις των εγκλημάτων. Αυτό το μικρό παράθυρο έγινε η πόρτα για την θανάτωση χιλιάδων Ελλήνων. Στις δίκες αυτές στηλίτευσε τον ρόλο των δικηγόρων της πόλης με ελάχιστες εξαιρέσεις όπως αυτή του Τάκη Μελισσηνού.
Θυμήθηκε τον αδικοχαμένο 17χρονο Γιάννη Λυκομήτρο. Το καλύτερο παιδί του Ναυπλίου όπως είπε χαρακτηριστικά. Συνελήφθη από ενέδρα των Ταγμάτων Ασφαλείας και οδηγούμενος από το Ναύπλιο στο Άργος για να δικαστεί, πυροβολήθηκε στο κεφάλι και πέθανε τον Σεπτέμβριο του 44. Αργότερα ο ΕΛΑΣ μπαίνοντας στο Ναύπλιο, τίμησε την μνήμη του αλλά η τραγωδία είχε ήδη συντελεστεί.
Ο κ. Λούης ανέφερε με μεγάλη εκτίμηση τον αρχηγό του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, Πάνο Ξύδη, δασκάλου από το Γκέρμπεσι. Ο δάσκαλος αυτός ήταν πολύ έξυπνος διηγήθηκε ο κ. Λούης. Σε αυτόν οφείλεται κατά μεγάλο μέρος η ομαλή απομάκρυνση των Ταγματασφαλιτών με καίκια από την Ακροναυπλία στις Σπέτσες. Ο Ξύδης αναγνώριζε τον συντηρητισμό της ναυπλιακής κοινωνίας και την αποστασιοποίηση μεγάλης μερίδας του πληθυσμού από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές και δεν ήθελε να προκαλεί τα πάθη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η εντολή που είχε δώσει όταν ο ΕΛΑΣ μπήκε στο Ναύπλιο, να μην αναφέρεται καθόλου το όνομα του ΚΚΕ παρά μόνο του ΕΑΜ. Ένας ομιλητής όμως τον παράκουσε και απευθυνόμενος στον ναυπλιακό λαό φώναξε « Σύντροφοι, νικήσαμε!». Το αποτέλεσμα ήταν το πάγωμα του πλήθους που ως ένα σημείο έμοιαζε αστείο.
Άλλο μία χαρακτηριστική στιγμή της ομιλίας του κ Λάμπρου ήταν η διήγηση του θάνατου του Μόρφη. Μετά τα Δεκεμβριανά, ο ΕΛΑΣ μεταφέρεται στη Θήβα παίρνοντας μαζί του ομήρους. Ο Σκόμπι, ο γνωστός διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων, ήθελε και αυτός ομήρους. Ήρθε αντιπροσωπεία λοιπόν και στο Ναύπλιο για να πάρει μερικούς. Ενώ τα πράγματα κυλούσαν ομαλά, ο Μόρφης, που όπως είπε και ο κ. Λούης δεν έστεκε και καλά στα μυαλά, βγαίνει έξω στην πόλη και δέχεται σφαίρα από την Ακροναυπλία. Και κείτεται νεκρός.
Η ομιλία του κ. Λούη Λάμπρου δεν είχε στόχο να αναδείξει κρυμμένες πτυχές της ιστορίας. Είχε σαν μόνο σκοπό να μεταφέρει την οδύνη του πολέμου, την τραγωδία του εμφύλιου σπαραγμού και την ανάγκη ανάγνωρισης τραγικών σφαλμάτων από όλες τις πλευρές. Ήταν μια παρακαταθήκη στις νέες γενιές καθώς θεωρεί, και το δήλωσε ξεκάθαρα, πως οι ρίζες του εμφυλίου δεν έχουν ακόμα γιατρευτεί από την ελληνική κοινωνία ούτε τη ναυπλιακή. Ρίζες που υπάρχουν χωρίς όμως αυτήν την ημιάγρια κατάσταση που ζούσε ο κόσμος τότε, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε για εκείνη την εποχή. Μια αγριότητα που επέτρεψε να συμβούν φρικαλεότητες εκατέρωθεν.
Mario Vagman
http://argolika.gr/
