Έκθεση ιστορικών μοντέλων στη νέα πλατεία Άργους
Aπο
Aναρτήθηκε 31 Ιουλίου 2016
του Γεωργίου Κόνδη
Ένα ποδήλατο BSA δίπλα σε μια δίκυκλη ιστορική μηχανή BSA. Δυο ελληνικά ALTA και ATTICA δίπλα σε ένα «φτιαγμένο» 2CV (Σιτροέν), ένα «γαλατάδικο» ποδήλατο απέναντι από τις ιστορικές φίρμες των δυο τροχών μηχανοκίνητες και μη. Σε κάποια γωνιά ένα αυτοκινούμενο WV, με όμορφα χρώματα φιλοξενεί μια χαρούμενη πιτσιρικαρία που κρύβεται γελώντας. Δίπλα του, ένα 500ράκι Φίατ του πηγαίνει κόντρα για την ομορφιά και την ιστορικότητα. Παρακάτω συγκινητικές συναντήσεις για τους μηχανόφιλους και όχι μόνο! Μια Νόρτον του 1937 σου θυμίζει ξανά το «Ημερολόγιο Μοτοσικλέτας» με το ταξίδι του Τσε Γκεβάρα το 1952 στη Λατινική Αμερική. Μια σειρά από BMW και μια απίθανη ρωσική σκληροτράχηλη Ural με καλάθι, συνεχίζουν την έκθεση. Ο Άγιος Πέτρος ζωσμένος με δίτροχα και τετράτροχα, δεν φαίνεται να τα χάνει! Η κατάσταση είναι γιορτινή, τα τραπεζάκια γεμάτα, τα φώτα απαλά και οι συζητήσεις ανάβουν με πραγματικές ιστορίες, φαντασιώσεις, εμπειρίες, γέλια και καλή διάθεση.
Παλιές σακαράκες στην καινούρια πλατεία του Άργους; Η έκθεση του ΑΡΣΟΕ ήταν από τις πιο πλούσιες της χρονιάς ξεκινώντας με ποδήλατα, συνεχίζοντας με «μηχανές» και τελειώνοντας με αυτοκίνητα μερικά από τα οποία αποτελούσαν ελκυστικό θέμα φωτογράφησης για μικρούς και μεγάλους. Είναι κρίμα που οι εκθέσεις αυτές δεν συνοδεύονται από μια προσπάθεια συστηματικής ενημέρωσης του κοινού σχετικά με αυτό που βλέπει και τη σημασία του. Γιατί στις εκθέσεις αυτές δεν είναι μόνο τα «γκάζια» που χαίρεται κανείς, ούτε μια μικρή νοσταλγία που αισθάνεται από παλιές του εμπειρίες. Υπάρχουν πολλά θέματα που ξεπηδούν από τους 2 ή τους 4 τροχούς που μας κλείνουν το μάτι καθώς περνάμε μπροστά τους σε μια έκθεση χωρίς να τα γνωρίσουμε και χωρίς να αποτελέσουν στοιχείο μιας καλύτερης επαφής με αυτό που γενικώς και αορίστως ακούμε να αποκαλούνε ως τεχνικό πολιτισμό.
Ένα από τα πολλά «απαρατήρητα» στοιχεία είναι η αγάπη του συλλέκτη. Εκείνο το πάθος που κινητοποιεί έναν άνθρωπο για να αποκτήσει ή να διαφυλάξει ένα παλιό όχημα ή μια οποιαδήποτε μηχανή και να το συντηρήσει με μεγάλο κόστος στις περισσότερες περιπτώσεις. Είναι το ίδιο συλλεκτικό πάθος για οποιοδήποτε αντικείμενο Τέχνης και ας φανεί αυτό που γράφω υπερβολικό μιας και φαίνεται να βάζει στο ίδιο επίπεδο έναν ζωγραφικό πίνακα και ένα γλυπτό με μια μηχανή ή ένα αυτοκίνητο εποχής. Δεν είναι φυσικά ζήτημα επιπέδου, αλλά περιεχομένου, συμβολισμών και αναπαραστάσεων. Στην έκθεση του ΑΡΣΟΕ στην ανανεωμένη πλατεία του Άργους, το πάθος του συλλέκτη ήταν διάχυτο και η αγάπη του για το απόκτημά του φανερή. Ποδήλατα, μηχανές και αυτοκίνητα, έλαμπαν, ανανεωμένα με «ορίτζιναλ» ανταλλακτικά και όσα είχαν ακόμα τη παλιά μορφή τους, αποκτούσαν μεγαλύτερη αξία χάρη στη σπανιότητα που κάνει την εξεύρεση ανταλλακτικών πιο δύσκολη. Αυτά έχουν οι συλλογές!
Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό αφορά στα τεχνικά χαρακτηριστικά των εκθεμάτων που ναι μεν δεν μπορεί να ενδιαφέρουν όλο τον κόσμο, αλλά που πιθανόν με μια μικρή ενημέρωση να έδιναν την εικόνα της τεχνικής εξέλιξης κυρίως στα νέα παιδιά που παρατηρούν επιφανειακά.
Ένα τρίτο και ίσως το σημαντικότερο χαρακτηριστικό των εκθέσεων αυτών που περνάει εντελώς απαρατήρητο, αφορά στις έννοιες της εργασίας, της παραγωγής, των δεξιοτήτων και της φαντασίας. Δηλαδή χαρακτηριστικών καθόλου άγνωστων στην Ελλάδα μέχρι και τη δεκαετία 60, τα οποία όμως σταδιακά εξαφανίζονται και μαζί τους εξαφανίζεται ένας πλούτος γνώσεων, δεξιοτήτων και εμπειριών παραγωγής. Κοιτάζοντας το μικρό κόκκινο ALTA στην έκθεση μπορεί να γελάσετε με τη φόρμα και την απλότητα της κατασκευής. Ποιος όμως γνωρίζει πως για κάμποσα χρόνια ήταν το χρυσό προϊόν ελληνικής βιομηχανίας με σοβαρότατη εξέλιξη, η οποία ναυάγησε στην απάθεια ενός κράτους με αλλοπρόσαλλη οικονομική και απελπιστικά απροσδιόριστη μέχρι και ανύπαρκτη βιομηχανική-παραγωγική πολιτική; Ποιος νέος θα καταλάβει πως η ΒΙΑΜΑΞ και πολλές άλλες κατασκευαστικές εταιρείες αποτελούσαν έναν δυναμικό οικονομικό κορμό με χιλιάδες εργαζόμενους, που σήμερα δεν υπάρχουν πια; Χαζεύοντας το κίτρινο σαρδελοκούτι με φάτσα βατράχου που ονομαζόταν στην Ελλάδα ATTICA, θα ξέρουν άραγε πως παραγόταν στην Ινδία, στην «υπανάπτυκτη» αυτή χώρα και ότι αποτέλεσε τη βάση μιας υπερσύγχρονης εξαγωγικής βιομηχανίας οχημάτων που αγοράζουμε σήμερα και στην Ελλάδα; Αυτό το σαρδελοκούτι μεταπολεμικά παραγόταν και στην Ελλάδα, αλλά …. ατύχησε!
Εκθέσεις, νομίζω, άξιες λόγου γιατί ακριβώς είναι άξιες οι προσπάθειες συντήρησης και ανάδειξης ενός σπάνιου τεχνικού υλικού. Ταυτόχρονα παρήγορες μιας και διαπιστώνουμε πως όλα δεν χάθηκαν και πως υπάρχουν ακόμη μηχανικοί με δεξιότητες και μεράκι για να περιποιηθούν και να δώσουν μια νέα ζωή σε μηχανήματα που έγιναν σημεία αναφοράς για μια ολόκληρη εποχή. Ακόμα και τα λιγότερο παλιά (π.χ. εικοσαετίας και πάνω), έχουν τη δική τους αξία, γιατί επιτρέπουν τη συνέχεια: εδώ η Ιστορία αποκτά τον ψυχαγωγικό της ρόλο.